Είναι η λύση των δύο κρατών η απάντηση στην ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση; – Το όραμα του Öcalan για διαρκή ειρήνη

Μπορεί να επιτευχθεί ένα τέλος στη -διάρκειας δεκαετιών- ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση μέσω της λύσης των δύο κρατών;Ή, στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Μέση Ανατολή, είναι δυνατή μια μορφή συνύπαρξης που ξεπερνά το μοντέλο του έθνους-κράτους;Ο Abdullah Öcalan, ο φυλακισμένος ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), εξέθεσε τις απόψεις του για την παρατεταμένη ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση στις χειρόγραφες υποβολές του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), που αργότερα δημοσιεύθηκαν σε πέντε τόμους με τον τίτλο «Μανιφέστο για έναν Δημοκρατικό Πολιτισμό».

Στις 7 Οκτωβρίου, η παλαιστινιακή Χαμάς εξαπέλυσε μια μεγάλη επίθεση από τη Λωρίδα της Γάζας σε κοντινά ισραηλινά κιμπούτζ και στρατιωτικές βάσεις. Περισσότεροι από 1.400 άνθρωποι σκοτώθηκαν και σχεδόν 200 κρατήθηκαν όμηροι, μεταξύ των οποίων ένας σημαντικός αριθμός αμάχων. Το Ισραήλ απάντησε κηρύσσοντας ολοκληρωτικό πόλεμο, με σοβαρές επιπτώσεις για τη Γάζα.

Έκτοτε, οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές έχουν σκοτώσει περί τους 9000 Παλαιστίνιους στη Γάζα και ο αριθμός των νεκρών συνεχίζει να αυξάνεται ραγδαία. Εκφράζονται επίσης φόβοι ότι αυτό θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε έναν ευρύτερο πόλεμο που θα περιλαμβάνει τον Λίβανο, την Ιορδανία, την Αίγυπτο, τη Συρία και το Ιράν.

Ο συνεχιζόμενος ισραηλινός βομβαρδισμός της Γάζας επανέφερε στην παγκόσμια ατζέντα τo παλαιστινιακό αίτημα για ένα ανεξάρτητο εθνικό κράτος, το οποίο έχει υποστηριχθεί από τα Ηνωμένα Έθνη από το 1947.

Ηγέτες από πολλές χώρες έχουν ζητήσει άμεση κατάπαυση του πυρός (την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με το Ισραήλ, έχουν μέχρι στιγμής απορρίψει). Ζητούν επίσης επείγουσες διεθνείς διαπραγματεύσεις για την εφαρμογή του σχεδίου των δύο κρατών του ΟΗΕ.

Όμως το ερώτημα παραμένει: μπορεί να επιτευχθεί ένα τέλος στις δεκαετίες σύγκρουσης μέσω της λύσης των δύο κρατών, όπως συχνά προτείνεται ως μέσο επίλυσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης και για την ειρήνη στην περιοχή;

Ή, στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Μέση Ανατολή, που πλήττεται από τον ισλαμικό εξτρεμισμό και τη βία, είναι δυνατή μια μορφή συνύπαρξης που ξεπερνά το μοντέλο του έθνους-κράτους;

Η ΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΡΑΤΩΝ: ΕΞΕΤΑΣΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΙΣΡΑΗΛΙΝΟ-ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ

Ο Abdullah Öcalan, ο φυλακισμένος ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), έχει εκφράσει τις απόψεις του για την παρατεταμένη σύγκρουση Ισραήλ-Παλαιστίνης διεξοδικά στις χειρόγραφες υποβολές του στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) που δημοσιεύθηκε αργότερα σε πέντε τόμους με τίτλο «Μανιφέστο για έναν Δημοκρατικό Πολιτισμό».

Καθώς η ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση μαίνεται, εξετάζουμε την ανάλυση του Öcalan για μια εναλλακτική στη λύση των δύο κρατών.

Ο Öcalan υποστηρίζει ότι το μοντέλο έθνους-κράτους προωθεί τις πολιτικές ταυτότητας και υπονομεύει την ποικιλομορφία που είναι απαραίτητη για μια λειτουργική δημοκρατία. Υποστηρίζει [ο Öcalan] μια νέα μορφή ιθαγένειας χωρίς αποκλεισμούς, πάνω και πέρα από το συμβατικό μοντέλο του έθνους-κράτους. Τονίζει τη σημασία της αναζωογόνησης των ιδεολογικών αρχών και της απομάκρυνσης από τα αποσχιστικά ιδανικά προς όφελος μιας εξαιρετικά αποκεντρωμένης και ριζοσπαστικής μορφής δημοκρατίας.

Το μοντέλο του Öcalan, που ονομάζεται «δημοκρατικός συνομοσπονδισμός»(1), έχει πολλά βασικά στοιχεία, το πιο σημαντικό από τα οποία είναι η απόρριψη των παραδοσιακών δομών των εθνικών κρατών. Η αντίληψή του για την ιθαγένεια εστιάζει στην αστική και όχι στην εθνική ταυτότητα, διαχωρίζοντας τους κρατικούς θεσμούς από την τελευταία.

«Το σύστημα του έθνους-κράτους στη Μέση Ανατολή, αντίθετα με ό,τι υποστηρίζεται, δεν είναι πηγή λύσεων για τα εθνικά ή κοινωνικά προβλήματα, αλλά, απεναντίας, για την προώθηση, την επιδείνωση και την εμβάθυνσή τους και για να τα καταστήσει άλυτα. Το έθνος-κράτος δεν λύνει προβλήματα, τα δημιουργεί. Επιπλέον, το ίδιο σύστημα είναι ένα μέσο εξουθενώσεως όχι μόνο των ίδιων των κρατών, αλλά και των κοινωνιών της Μέσης Ανατολής, καθιστώντας τις ενάντιες μεταξύ τους έως ότου τελειώσουν οι δυνάμεις τους», γράφει ο Öcalan στο Μανιφέστο του Δημοκρατικού Πολιτισμού, Τόμος 5.

Υποστηρίζοντας ότι μία από τις κύριες πηγές της κρίσης στη Μέση Ανατολή είναι οι διαδικασίες αναδιάρθρωσης των αραβικών εθνικών κρατών και του Ισραήλ, ο Öcalan συζητά περαιτέρω την ανάπτυξη του έθνους-κράτους με ιδιαίτερη έμφαση στις ιδεολογικές και ιστορικές του ρίζες, δίνοντας έμφαση στο παράδειγμα της καπιταλιστικής νεωτερικότητας στο παγκόσμιο πολιτικό σύστημα.

«Το έθνος-κράτος σημαίνει ότι όχι μόνο τα στελέχη του κράτους αλλά όλοι οι πολίτες έχουν ένα κοινό ιδεολογικό πλαίσιο, όπως [συμβαίνει] σε μια θρησκεία, με την ιθαγένεια να κάνει κάθε μέλος της κοινωνίας επίσης μέλος του κράτους» [πηγή: Η Κοινωνιολογία της Ελευθερίας]

Ο Öcalan λοιπόν προτείνει ότι οποιαδήποτε μορφή εθνισμού στην οποία όλοι μοιράζονται έναν κοινό στόχο 'ανεξάρτητα από τη διαίρεση μεταξύ των ηγεμόνων και των κυβερνώμενων', συμπεριλαμβανομένων των Αράβων, Παλαιστινίων, Τούρκων, Κούρδων και Ιρανών Σιιτών, μπορεί να θεωρηθεί ως εφαρμογή της ίδιας ιδεολογίας από τα εθνικιστικά μονοπώλια. Το έθνος-κράτος είναι ένα βασικό όργανο της οικουμενικής διακυβέρνησης, το οποίο σε όλη την ιστορία έχει συχνά οδηγήσει τις κοινωνίες σε σύγκρουση και αντιπαράθεση με άλλες κοινωνίες, τονίζει.

«Το αραβικό πρόβλημα δεν είναι μόνο πρόβλημα με το Ισραήλ, ούτε μπορεί να περιοριστεί σε ένα παλαιστινο-ισραηλινό πρόβλημα. Το βαθύτερο και βασικότερο πρόβλημα των αραβικών κοινωνιών οφείλεται πρωτίστως στη διαίρεση των Αράβων σε είκοσι δύο έθνη-κράτη. Αυτά τα είκοσι δύο κράτη δεν μπορούν να παίξουν κανέναν ρόλο πέρα από το να είναι συλλογικά ένα όργανο δράσης της καπιταλιστικής νεωτερικότητας. Η ίδια η ύπαρξή τους είναι το πιο θεμελιώδες πρόβλημα των αραβικών λαών. Υπό αυτές τις συνθήκες, το αραβικό ζήτημα είναι ένα πρόβλημα που σχετίζεται με την οικοδόμηση και την εγκαθίδρυση της καπιταλιστικής νεωτερικότητας στην περιοχή. Μόνο σε αυτό το πλαίσιο, δηλαδή ως ηγεμονική δύναμη της καπιταλιστικής νεωτερικότητας στην περιοχή, μπορούν να έχουν πρόβλημα με το Ισραήλ.

Αλλά ας μην ξεχνάμε ότι οι δυνάμεις που έχτισαν το Ισραήλ και τα είκοσι δύο αραβικά έθνη-κράτη είναι οι ίδιες. Επομένως, οι σχέσεις και οι αντιφάσεις τους με το Ισραήλ αποτελούν κάλυμμα. Στην ουσία, εφόσον μοιράζονται το ίδιο ηγεμονικό σύστημα, αυτές οι αντιφάσεις, όσο ισχυρές κι αν είναι, μπορούν να έχουν νόημα μόνο αν τολμήσουν να βγουν έξω από την καπιταλιστική νεωτερικότητα». [πηγή: ο.π.]

Ο Öcalan επισημαίνει ότι κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η Βρετανία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της ανάπτυξης των αραβικών εθνών-κρατών και του Ισραήλ χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, μεταξύ των οποίων και το να υποστηρίξει Άραβες σεΐχηδες, ορθόδοξους κληρικούς στα Βαλκάνια και ηγέτες αιρέσεων στο Κουρδιστάν. Αυτές οι προσπάθειες, σε συνδυασμό με τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οδήγησαν στη δημιουργία εθνικών κρατών στην περιοχή.

Ο ηγέτης του PKK δηλώνει περαιτέρω ότι ο σχηματισμός του Ισραήλ ήταν μια φυσική έκβαση των πολέμων μεταξύ των εθνών-κρατών που εκτυλίσσονταν στην Ευρώπη για αιώνες. Η επίσημη ανακήρυξη του κράτους του Ισραήλ το 1948 σηματοδότησε ένα κρίσιμο γεγονός, καθιερώνοντας το Ισραήλ ως την βασική ηγεμονική δύναμη της καπιταλιστικής νεωτερικότητας στη Μέση Ανατολή, επαναλαμβάνει.

«Η οικοδόμηση του Ισραήλ ως πυρήνα ηγεμονικής δύναμης είναι ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Αυτό σημαίνει ότι άλλα εθνικά κράτη στην περιοχή θα γίνουν δεκτά ως νόμιμα, εφόσον αναγνωρίζουν την ύπαρξη του Ισραήλ, της ηγεμονικής δύναμης, και αν δεν το κάνουν, θα υποχρεωθούν να το αναγνωρίσουν […] μέσω του πολέμου. Δεδομένου ότι η Δημοκρατία της Τουρκίας, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και ορισμένες χώρες του Κόλπου ήταν από τις πρώτες που αναγνώρισαν το Ισραήλ, έγιναν δεκτά ως νόμιμα έθνη-κράτη και συμπεριλήφθηκαν στο σύστημα. Κατά τα λοιπά, ο πόλεμος συνεχίζεται με το Ισραήλ και τους συμμάχους του και άλλες χώρες. Οι πόλεμοι και οι συγκρούσεις με τους Άραβες για το Παλαιστινιακό ζήτημα και με άλλες ισλαμικές χώρες για το ζήτημα του Κόλπου συνδέονται στενά με την ηγεμονική παρουσία του Ισραήλ στην περιοχή. Αυτές οι συγκρούσεις, οι συνωμοσίες, οι δολοφονίες και οι πόλεμοι θα συνεχιστούν μέχρι να αναγνωριστεί η ηγεμονία του Ισραήλ».

Η ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΗΣ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑΣ: ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

Ο Öcalan υποστηρίζει ότι για να κατανοήσουμε το αραβικό ζήτημα και τις προκλήσεις στην περιοχή, είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε τον αντίκτυπο του Ισραήλ στον αραβικό κόσμο, καθώς και την καπιταλιστική νεωτερικότητα και ηγεμονία στη Μέση Ανατολή.

«Τα προβλήματα των Αράβων, όπως και το πρόβλημα της Τουρκίας και των Κούρδων, δεν είναι άλυτα.

Υπάρχουν δύο βασικοί άξονες στους οποίους μπορούν να επιλυθούν αυτά τα προβλήματα: Ο πρώτος άξονας βασίζεται στην αύξηση των κρατικών και κοινωνικών μεριδίων στο παρόν σύστημα και στην επίτευξη αποτελεσμάτων με τη δημιουργία κατευθυνόμενων συγκρούσεων για το σκοπό αυτό. Αυτό προσπαθούν να επιτύχουν τα αραβικά έθνη-κράτη, συμπεριλαμβανομένης της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, με τη μέθοδο της σύγκρουσης τα τελευταία πενήντα χρόνια.

Ο δεύτερος βασικός άξονας για την επίλυση των προβλημάτων του αραβικού κόσμου δεν μπορεί παρά να βασίζεται στην υπέρβαση της καπιταλιστικής νεωτερικότητας. Εδώ πρέπει να υπάρξει μια ρήξη με το σύστημα. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο ισλαμικός ριζοσπαστισμός ή το πολιτικό Ισλάμ δεν μπορούν να αποτελέσουν εναλλακτική λύση.

Το Ισλάμ ως πολιτισμός μπορεί να παίξει ρόλο μόνο στη ζωή μιας εναλλακτικής νεωτερικότητας έναντι της καπιταλιστικής νεωτερικότητας. Η πιο ισχυρή και σωστή επιλογή για τους αραβικούς λαούς είναι το παράδειγμα της νεωτερικότητας που ταιριάζει στην ιστορική και κοινωνική πραγματικότητα όλων των λαών της Μέσης Ανατολής. Η εναλλακτική νεωτερικότητα για τους λαούς είναι η δημοκρατική νεωτερικότητα, η οποία αποτελείται από την ενότητα των δημοκρατικών εθνικών, σοσιαλιστικών, οικολογικών, φεμινιστικών και πολιτιστικών κινημάτων που πάντα αγωνίζονταν ενάντια στον καπιταλιστικό νεωτερισμό.

Στο πλαίσιο του αραβικού κόσμου, η αντιμετώπιση του Ισραήλ στη βάση του αραβισμού, ισλαμισμού και εθνισμού καθοδηγείται από την ηγεμονία της Ισραηλινο-Εβραϊκής ιδεολογίας. Παραμένει εντός των συνόρων που χαράσσει η ισραηλινοεβραϊκή ιδεολογία και κράτος. Όσο παραμένει στην ίδια νεωτερικότητα, δεν μπορεί να είναι παρά ένα παιχνίδι της ισραηλινής ηγεμονίας. Το ίδιο το Ισραήλ δεν μπορεί να ξεφύγει από το να είναι δέσμιο της καπιταλιστικής νεωτερικότητας που επινόησε.

Το Ισραήλ θα εξακολοηθήσει να υπερασπίζεται τον εαυτό του με την τεχνολογική του υπεροχή, συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων, εφόσον αισθάνεται την παρουσία δυνάμεων στη μέση της Αραβικής Θάλασσας γύρω του, έτοιμες να το πνίξουν ανά πάσα στιγμή.

Το Ισραήλ είτε θα δημιουργήσει μια ισορροπία εθνικών κρατών υπό τη δική του ηγεμονία που έχουν συνάψει ειρήνη μαζί του, κάτι που έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολο για λόγους που αναφέρθηκαν προηγουμένως, είτε, αν θέλει να απαλλαγεί από την αιχμαλωσία που το ίδιο δημιούργησε, να ρισκάρει την ανατροπή της καπιταλιστικής νεωτερικότητας.

Η δημοκρατική νεωτερικότητα είναι η επιλογή που προσφέρει μια μόνιμη λύση όχι μόνο στο εβραϊκό ζήτημα στη ζούγκλα της Μέσης Ανατολής, αλλά και στο ζήτημα του κράτους του Ισραήλ, που περιβάλλεται από εθνικιστικά και θρησκευτικά τερατουργήματα δικής του δημιουργίας»

(1) ΣτΜ: Το βιβλίο του Abdullah Öcalan, "Δημοκρατικός Συνομοσπονδισμός", έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά

Α.

Με πληροφορίες από το medyanews